Στην ομιλία αυτή, αγαπητοί μου, θα μιλήσουμε για τα φώτα που χρησιμοποιούνται στις εκκλησίες και ιδιαιτέρως για τα κεριά.
***
Σκοτάδι βασίλευε κάποτε σ’ όλη την κτίση. Δεν υπήρχε φως. Αλλά μεσ’ στο σκοτάδι ακούστηκε η φωνή του Θεού: «Γεννηθήτω φως». Και αμέσως άναψε φως. Με όση ευκολία πατούμε εμείς σήμερα ένα κουμπί και ανάβει το φως και φωτίζεται το σπίτι, με τόση – τι λέω; -, με ασυγκρίτως μεγαλύτερη ευκολία ο Θεός, ο δημιουργός του παντός, άναψε το φως. Όπως λέει η Γραφή, «είπεν ο Θεός· Γεννηθήτω το φως· και εγένετο φως».
Δημιούργησε δε και τον ήλιο σαν μια τεράστια αποθήκη φωτός, που κάθε μέρα ξοδεύει αμέτρητα εκατομμύρια κιλοβάτ και όμως δεν φαίνεται να λιγοστεύει το φως του.
Το φως είνε ένα από τα πιο σπουδαία και ωφέλιμα έργα της θείας δημιουργίας. Το βλέπουμε, το αισθανόμαστε, περιγράφουμε τις ιδιότητές του, αλλ’ αν ρωτήσεις όχι μαθητή του δημοτικού σχολείου, αλλά τον πιο μεγάλο φυσικό επιστήμονα τι είνε το φως, δεν μπορεί να σου απαντήσει. Το φως είνε ένα από τα μυστήρια της φύσεως.
Φυσικό είνε το φως του ήλιου και των άλλων άστρων. Γιατί και άλλα αστέρια είνε και αυτά ήλιοι, και μερικά μάλιστα απ’ αυτά είνε πιο μεγάλα και πιο φωτεινοί ήλιο απ’ τον δικό μας. Τα φωτεινά αυτά αστέρια είνε σαν ένας πολυέλεος. Με τη διαφορά ότι ο πολυέλεος έχει 100-200 μικρά ηλεκτρικά φώτα, ενώ τα φωτεινά αστέρια είνε αμέτρητα εκατομμύρια. Τι θέλω να πω μ’ αυτό; ότι δεν υπάρχει μόνο ο ναός που πηγαίνουμε και εκκλησιαζόμαστε· εκτός από το ναό αυτό υπάρχει και ένας άλλος ναός. Είνε ο ουρανός, είνε ολόκληρο το σύμπαν. Πολυέλεο έχουν οι ναοί; Αλλά πολυέλεο έχει και ο ουρανός. Είνε ο ήλιος, το φεγγάρι, τα άστρα. Γι’ αυτό οι άπιστοι, που λένε θα γκρεμίσουν τις εκκλησίες για να μην ακούγεται το όνομα του Θεού δεν ξέρουν τι λένε. Γιατί κι’ όλες τις εκκλησίες να γκρεμίσουν, θα υπάρχει ο ουρανός με τα δισεκατομμύρια αστέρια, που μέρα – νύχτα με το δικό του τρόπο θα ψάλλει το μεγαλείο του Θεού.
Ναι, μια μικρή εικόνα του ουρανού είνε η κάθε εκκλησία. Όταν μπαίνουμε μεσ’ στην εκκλησία είνε σαν ν’ αφήνουμε τη γη και να πετάμε ψηλά, να φθάνουμε στον ουρανό, κι εκεί μαζί με τους αγγέλους και τους αγίους να υμνούμε το άγιο όνομα του Θεού. Ο ουρανός είνε εκκλησία, ναός, αλλά και η εκκλησία είνε ουρανός. Έτσι λέγαμε όταν μιλούσαμε για την Αγία Σοφία.
***
Αλλ’ ας ξανάρθουμε στο θέμα. Φως πλούσιο υπάρχει στη φύση. Είναι το φως του ήλιου. Αλλ’ εκτός από το φυσικό αυτό φως υπάρχει και άλλο φως, τεχνητό φως, που με διάφορες ύλες ανάβει ο άνθρωπος. Υπάρχει φως από δαδιά, φως από κάρβουνα, φως από πετρέλαια και αέρια, φως ηλεκτρικό. Αλλ’ υπάρχει και φως από λάδι και κεριά.
Η Εκκλησία έχει ανάγκη από φως, γιατί υπάρχουν ακολουθίες που δεν γίνονται τη μέρα αλλά τη νύχτα. Παλιότερα μάλιστα οι χριστιανοί έκαναν αγρυπνίες και όλη τη νύχτα, από τη δύσι του ηλίου μέχρι την ανατολή, έμεναν στην εκκλησία και προσεύχονταν. Τώρα άλλαξαν τα πράγματα· από τη δύσι του ηλίου μέχρι την ανατολή ξενυχτάν οι άνθρωποι όχι πια στις εκκλησίες του Θεού, αλλά στις εκκλησίες του διαβόλου, όπως μπορεί να ονομάσει κανείς τα νυχτερινά κέντρα διασκεδάσεως, όπου τραγουδούν και χορεύουν, πίνουν και μεθούν. Οι άνθρωποι σήμερα ξενυχτούν για το διάβολο, αλλά δεν ξενυχτούν για το Θεό. Αν ανοίξουμε τις Πράξεις των Αποστόλων, όπου περιγράφεται η ζωή των πρώτων χριστιανών, βλέπουμε ότι όταν ο απόστολος Παύλος περιόδευε τη Μ. Ασία και βρέθηκε στην Τρωάδα, μάζεψε τους χριστιανούς για προσευχή, διδασκαλία και θεία κοινωνία. Νύχτωσε, αλλά η διδασκαλία του Παύλου συνεχίστηκε μέχρι τα μεσάνυχτα. Φυσικά ο απόστολος Παύλος δεν δίδασκε μεσ’ στο σκοτάδι, αλλά στο σπίτι που είχαν μαζευτεί για τη θεία λατρεία ήταν αρκετές λαμπάδες που φώτιζαν (Πραξ. 20, 8), λαμπάδες που έκαιγαν με λάδι.
Από την αρχαία εποχή υπήρχαν λαμπάδες, λυχνάρια που φώτιζαν τους ναούς. Όχι μόνο επειδή υπήρχε ανάγκη φωτισμού στους ναούς, αλλά και για έναν άλλο λόγο, μυστικώτερο. Ποιος ο λόγος αυτός;
Σκοτάδι, είπαμε στην αρχή, σκοτάδι φυσικό υπήρχε σ’ όλη την υλική κτίση. Σκοτάδι που διέλυσε ο ήλιος, το έξοχο αυτό δημιούργημα του Θεού. Αλλ’ εκτός από το σκοτάδι αυτό, πάνω σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα, σ’ όλα τα έθνη και τους λαούς, επικρατούσε και ηθικό σκοτάδι. Το σκοτάδι αυτό ήταν η ειδωλολατρία. Μεσάνυχτα είχαν οι άνθρωποι ως προς τη γνώσι του αληθινού Θεού. Αλλά ήρθε φως, όχι μικρό και ασήμαντο, αλλά φως μεγάλο, φως πλούσιο, φως που φώτισε όλο τον κόσμο. Και το φως αυτό είνε ο Χριστός. Αυτός είνε το φως του κόσμου, αυτός είνε ο πνευματικός ήλιος της ανθρωπότητος. Ο ίδιος είπε: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου. Αυτός που με ακολουθεί δεν θα ζει μέσ’ το σκοτάδι, αλλά θα έχει μέσ’ την καρδιά του το φως της ζωής».
Ανάβοντας λοιπόν κι εμείς μεσ’ στις εκκλησίες φώτα, θέλουμε με το άναμα των φώτων να δείξουμε, ότι ο Χριστός με τη διδασκαλία του και τα άγια μυστήρια είνε φως. Έξω από την εκκλησία, έξω από τον Χριστό είνε σκοτάδι. Ο ιερεύς τη νύχτα της αναστάσεως ανάβει λαμπάδα από την ακοίμητη καντήλα και από την ωραία πύλη καλεί τους χριστιανούς λέγοντας: «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός».
***
Απ’ όλα τα φώτα που είπαμε παραπάνω, εκείνο το φως που χρησιμοποιεί η Εκκλησία είνε το φως που προέρχεται από το λάδι και από τα κεριά, από το κερί. Γιατί από το κερί;
Το κερί, το καθαρό και γνήσιο κερί, είνε εκλεκτό προϊόν της μέλισσας. Η μέλισσα είνε μικρό αλλά ωφελιμότατο έντομο. Το έχει κατασκευάσει με τέτοια σοφία ο Δημιουργός, ώστε φτάνει μια μέλισσα ν’ αποδείξει ότι υπάρχει Θεός. Γιατί η μέλισσα είναι ένα μικροσκοπικό αξιοθαύμαστο εργοστάσιο, που παίρνει τις πρώτες ύλες από τα λουλούδια, τις επεξεργάζεται και από την επεξεργασία αυτή βγαίνει το μέλι και το κερί. Το κερί προέρχεται από τη γύρι, τη λεπτή εκείνη σκόνη που υπάρχει πάνω στα λουλούδια και είνε μίγμα απ’ όλες τις ευωδίες των λουλουδιών.
Αλλά το κερί που ανάβουμε μπροστά στην εικόνα του Χριστού σημαίνει ακόμη, ότι όπως αυτό καίγοντας λειώνει, έτσι και ο χριστιανός, πάνω στον ιερό αγώνα που κάνει για να φωτίσει τους άλλους με τα λόγια και με τα έργα του, λειώνει σαν κερί, δαπανά τις σωματικές και πνευματικές του δυνάμεις, εξαντλείται, θυσιάζει τη ζωή του για την αγάπη του Θεού και του πλησίον.
Γλυκό φως του αγνού και καθαρού κεριού. Ένα τέτοιο γλυκό φως ας γίνουμε κι εμείς στον κόσμο. Όπως λέει μια σοφή παροιμία, αντί να κατηγορούμε το σκοτάδι που διαρκώς αυξάνει γύρω μας, το σκοτάδι της πλάνης και της αμαρτίας, ας γίνη ο καθένας μας ένα κεράκι. Και πολλά μαζί τέτοια κεράκια θα σκορπίζουμε γύρω μας το γλυκό φως του Χριστού και θα φωτίζουμε ψυχές που ζούνε στο σκοτάδι. «Φως Χριστού φαίνει πάσι!».
«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ» ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
***
Σκοτάδι βασίλευε κάποτε σ’ όλη την κτίση. Δεν υπήρχε φως. Αλλά μεσ’ στο σκοτάδι ακούστηκε η φωνή του Θεού: «Γεννηθήτω φως». Και αμέσως άναψε φως. Με όση ευκολία πατούμε εμείς σήμερα ένα κουμπί και ανάβει το φως και φωτίζεται το σπίτι, με τόση – τι λέω; -, με ασυγκρίτως μεγαλύτερη ευκολία ο Θεός, ο δημιουργός του παντός, άναψε το φως. Όπως λέει η Γραφή, «είπεν ο Θεός· Γεννηθήτω το φως· και εγένετο φως».
Δημιούργησε δε και τον ήλιο σαν μια τεράστια αποθήκη φωτός, που κάθε μέρα ξοδεύει αμέτρητα εκατομμύρια κιλοβάτ και όμως δεν φαίνεται να λιγοστεύει το φως του.
Το φως είνε ένα από τα πιο σπουδαία και ωφέλιμα έργα της θείας δημιουργίας. Το βλέπουμε, το αισθανόμαστε, περιγράφουμε τις ιδιότητές του, αλλ’ αν ρωτήσεις όχι μαθητή του δημοτικού σχολείου, αλλά τον πιο μεγάλο φυσικό επιστήμονα τι είνε το φως, δεν μπορεί να σου απαντήσει. Το φως είνε ένα από τα μυστήρια της φύσεως.
Φυσικό είνε το φως του ήλιου και των άλλων άστρων. Γιατί και άλλα αστέρια είνε και αυτά ήλιοι, και μερικά μάλιστα απ’ αυτά είνε πιο μεγάλα και πιο φωτεινοί ήλιο απ’ τον δικό μας. Τα φωτεινά αυτά αστέρια είνε σαν ένας πολυέλεος. Με τη διαφορά ότι ο πολυέλεος έχει 100-200 μικρά ηλεκτρικά φώτα, ενώ τα φωτεινά αστέρια είνε αμέτρητα εκατομμύρια. Τι θέλω να πω μ’ αυτό; ότι δεν υπάρχει μόνο ο ναός που πηγαίνουμε και εκκλησιαζόμαστε· εκτός από το ναό αυτό υπάρχει και ένας άλλος ναός. Είνε ο ουρανός, είνε ολόκληρο το σύμπαν. Πολυέλεο έχουν οι ναοί; Αλλά πολυέλεο έχει και ο ουρανός. Είνε ο ήλιος, το φεγγάρι, τα άστρα. Γι’ αυτό οι άπιστοι, που λένε θα γκρεμίσουν τις εκκλησίες για να μην ακούγεται το όνομα του Θεού δεν ξέρουν τι λένε. Γιατί κι’ όλες τις εκκλησίες να γκρεμίσουν, θα υπάρχει ο ουρανός με τα δισεκατομμύρια αστέρια, που μέρα – νύχτα με το δικό του τρόπο θα ψάλλει το μεγαλείο του Θεού.
Ναι, μια μικρή εικόνα του ουρανού είνε η κάθε εκκλησία. Όταν μπαίνουμε μεσ’ στην εκκλησία είνε σαν ν’ αφήνουμε τη γη και να πετάμε ψηλά, να φθάνουμε στον ουρανό, κι εκεί μαζί με τους αγγέλους και τους αγίους να υμνούμε το άγιο όνομα του Θεού. Ο ουρανός είνε εκκλησία, ναός, αλλά και η εκκλησία είνε ουρανός. Έτσι λέγαμε όταν μιλούσαμε για την Αγία Σοφία.
***
Αλλ’ ας ξανάρθουμε στο θέμα. Φως πλούσιο υπάρχει στη φύση. Είναι το φως του ήλιου. Αλλ’ εκτός από το φυσικό αυτό φως υπάρχει και άλλο φως, τεχνητό φως, που με διάφορες ύλες ανάβει ο άνθρωπος. Υπάρχει φως από δαδιά, φως από κάρβουνα, φως από πετρέλαια και αέρια, φως ηλεκτρικό. Αλλ’ υπάρχει και φως από λάδι και κεριά.
Η Εκκλησία έχει ανάγκη από φως, γιατί υπάρχουν ακολουθίες που δεν γίνονται τη μέρα αλλά τη νύχτα. Παλιότερα μάλιστα οι χριστιανοί έκαναν αγρυπνίες και όλη τη νύχτα, από τη δύσι του ηλίου μέχρι την ανατολή, έμεναν στην εκκλησία και προσεύχονταν. Τώρα άλλαξαν τα πράγματα· από τη δύσι του ηλίου μέχρι την ανατολή ξενυχτάν οι άνθρωποι όχι πια στις εκκλησίες του Θεού, αλλά στις εκκλησίες του διαβόλου, όπως μπορεί να ονομάσει κανείς τα νυχτερινά κέντρα διασκεδάσεως, όπου τραγουδούν και χορεύουν, πίνουν και μεθούν. Οι άνθρωποι σήμερα ξενυχτούν για το διάβολο, αλλά δεν ξενυχτούν για το Θεό. Αν ανοίξουμε τις Πράξεις των Αποστόλων, όπου περιγράφεται η ζωή των πρώτων χριστιανών, βλέπουμε ότι όταν ο απόστολος Παύλος περιόδευε τη Μ. Ασία και βρέθηκε στην Τρωάδα, μάζεψε τους χριστιανούς για προσευχή, διδασκαλία και θεία κοινωνία. Νύχτωσε, αλλά η διδασκαλία του Παύλου συνεχίστηκε μέχρι τα μεσάνυχτα. Φυσικά ο απόστολος Παύλος δεν δίδασκε μεσ’ στο σκοτάδι, αλλά στο σπίτι που είχαν μαζευτεί για τη θεία λατρεία ήταν αρκετές λαμπάδες που φώτιζαν (Πραξ. 20, 8), λαμπάδες που έκαιγαν με λάδι.
Από την αρχαία εποχή υπήρχαν λαμπάδες, λυχνάρια που φώτιζαν τους ναούς. Όχι μόνο επειδή υπήρχε ανάγκη φωτισμού στους ναούς, αλλά και για έναν άλλο λόγο, μυστικώτερο. Ποιος ο λόγος αυτός;
Σκοτάδι, είπαμε στην αρχή, σκοτάδι φυσικό υπήρχε σ’ όλη την υλική κτίση. Σκοτάδι που διέλυσε ο ήλιος, το έξοχο αυτό δημιούργημα του Θεού. Αλλ’ εκτός από το σκοτάδι αυτό, πάνω σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα, σ’ όλα τα έθνη και τους λαούς, επικρατούσε και ηθικό σκοτάδι. Το σκοτάδι αυτό ήταν η ειδωλολατρία. Μεσάνυχτα είχαν οι άνθρωποι ως προς τη γνώσι του αληθινού Θεού. Αλλά ήρθε φως, όχι μικρό και ασήμαντο, αλλά φως μεγάλο, φως πλούσιο, φως που φώτισε όλο τον κόσμο. Και το φως αυτό είνε ο Χριστός. Αυτός είνε το φως του κόσμου, αυτός είνε ο πνευματικός ήλιος της ανθρωπότητος. Ο ίδιος είπε: «Εγώ είμαι το φως του κόσμου. Αυτός που με ακολουθεί δεν θα ζει μέσ’ το σκοτάδι, αλλά θα έχει μέσ’ την καρδιά του το φως της ζωής».
Ανάβοντας λοιπόν κι εμείς μεσ’ στις εκκλησίες φώτα, θέλουμε με το άναμα των φώτων να δείξουμε, ότι ο Χριστός με τη διδασκαλία του και τα άγια μυστήρια είνε φως. Έξω από την εκκλησία, έξω από τον Χριστό είνε σκοτάδι. Ο ιερεύς τη νύχτα της αναστάσεως ανάβει λαμπάδα από την ακοίμητη καντήλα και από την ωραία πύλη καλεί τους χριστιανούς λέγοντας: «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός».
***
Απ’ όλα τα φώτα που είπαμε παραπάνω, εκείνο το φως που χρησιμοποιεί η Εκκλησία είνε το φως που προέρχεται από το λάδι και από τα κεριά, από το κερί. Γιατί από το κερί;
Το κερί, το καθαρό και γνήσιο κερί, είνε εκλεκτό προϊόν της μέλισσας. Η μέλισσα είνε μικρό αλλά ωφελιμότατο έντομο. Το έχει κατασκευάσει με τέτοια σοφία ο Δημιουργός, ώστε φτάνει μια μέλισσα ν’ αποδείξει ότι υπάρχει Θεός. Γιατί η μέλισσα είναι ένα μικροσκοπικό αξιοθαύμαστο εργοστάσιο, που παίρνει τις πρώτες ύλες από τα λουλούδια, τις επεξεργάζεται και από την επεξεργασία αυτή βγαίνει το μέλι και το κερί. Το κερί προέρχεται από τη γύρι, τη λεπτή εκείνη σκόνη που υπάρχει πάνω στα λουλούδια και είνε μίγμα απ’ όλες τις ευωδίες των λουλουδιών.
Αλλά το κερί που ανάβουμε μπροστά στην εικόνα του Χριστού σημαίνει ακόμη, ότι όπως αυτό καίγοντας λειώνει, έτσι και ο χριστιανός, πάνω στον ιερό αγώνα που κάνει για να φωτίσει τους άλλους με τα λόγια και με τα έργα του, λειώνει σαν κερί, δαπανά τις σωματικές και πνευματικές του δυνάμεις, εξαντλείται, θυσιάζει τη ζωή του για την αγάπη του Θεού και του πλησίον.
Γλυκό φως του αγνού και καθαρού κεριού. Ένα τέτοιο γλυκό φως ας γίνουμε κι εμείς στον κόσμο. Όπως λέει μια σοφή παροιμία, αντί να κατηγορούμε το σκοτάδι που διαρκώς αυξάνει γύρω μας, το σκοτάδι της πλάνης και της αμαρτίας, ας γίνη ο καθένας μας ένα κεράκι. Και πολλά μαζί τέτοια κεράκια θα σκορπίζουμε γύρω μας το γλυκό φως του Χριστού και θα φωτίζουμε ψυχές που ζούνε στο σκοτάδι. «Φως Χριστού φαίνει πάσι!».
«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ» ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
ΠΗΓΗ: w http://orthodoxesanazitiseis1.blogspot.com/2013/01/blog-post_2182.html#ixzz2vRrkiAqE
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου