ΑΓΙΟΣ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ
​ Ο ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ

Ημερομηνία πανηγύρεως 24 Ιουλίου.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

​Ένας από τους σπουδαιότερους απολογητές και εκκλησιαστικούς συγγραφείς του 2ου μ.Χ. αιώνα μ.Χ. υπήρξε ο  Άγιος Αθηναγόρας. Τις βασικές μας γνώσεις για το πρόσωπο, τη μόρφωση και το έργο του, τις αντλούμε κυρίως δια μέσου δύο διασωθέντων έργων του. Της «Πρεσβείας περί Χριστιανών» και του «Περί αναστάσεως νεκρών». Εξ αυτών συνάγεται ότι καταγόταν από την Αθήνα, όπου σπούδασε τον μέσο Πλατωνισμό και τη Στωική φιλοσοφία. Υπήρξε φιλόσοφος που μεταστράφηκε στο χριστιανισμό, διατηρώντας τη φιλοσοφική του τήβεννο, ενώ τα έργα του διακρίνονται για τη λογοτεχνική τους κομψότητα. Έζησε στα χρόνια των Ρωμαίων συναυτοκρατόρων Μάρκου Αυρηλίου (161 - 180 μ.Χ.) και Κομμόδου (180 - 192 μ.Χ.).

ΠΛΗΡΗΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

​Αποτελεί τη χαρακτηριστικότερη περίπτωση λογίου της εποχής του 2ου αι. μ.Χ., ο οποίος επιζητώντας να καταπολεμήσει τις βασικές πεποιθήσεις των χριστιανών μέσα από τη μελέτη της πρώιμης χριστιανικής γραμματείας, εν τέλει ασπάστηκε τον Χριστιανισμό συγγράφοντας μάλιστα απολογία υπέρ αυτού. Σύμφωνα με την παράδοση κύρια αιτία της μεταστροφής του ήταν ο Θείος Φωτισμός του, κατά το πρότυπο του Αποστόλου Παύλου. Έκτοτε αγωνίστηκε για τη σύνδεση των επιτευγμάτων του κλασικού πολιτισμού με τις βασικές χριστιανικές θέσεις περί Θεού, κόσμου και ανθρώπου, διατηρώντας παράλληλα την ενδυμασία του τρίββωνα  (αρχαία τήβεννος). Υπήρξε κράτιστος γνώστης των φιλοσοφικών, ιστορικών και ποιητικών δεδομένων της εποχής του, με αποτέλεσμα να αποτελεί το γλαφυρότερο εκκλησιαστικό συγγραφέα του β΄ αιώνος μ.Χ.. Ο Άγιος, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένας "χριστιανός φιλόσοφος", καθώς μέσα στην περιρρέουσα φιλοσοφικοθρησκευτική ατμόσφαιρα που ζούσε, προσπάθησε να αποδείξει την αλήθεια περί της υπάρξεως και της Αναστάσεως του Θεού με λογικά κυρίως επιχειρήματα.

Το συγγραφικό του έργο κατέχει αξιόλογη θέση στην εκκλησιαστική γραμματεία των πρωτοχριστιανικών αιώνων, προβάλλοντας την ορθόδοξη Τριαδολογική διδασκαλία, τη θεοπνευστία των Αγίων Γραφών και την αυστηρή ασκητική στάση στον ηθικό βίο των χριστιανών.

Δυστυχώς, τα γνωστά βιογραφικά στοιχεία της ζωής του είναι περιορισμένα και τα περισσότερα εξ αυτών, αντλούνται μέσω των δύο διασωθέντων έργων του.  Την «Πρεσβεία περί Χριστιανών» και το «Περί αναστάσεως νεκρών». Αθηναίος στην καταγωγή, κάτοχος υψηλής φιλοσοφικής και ρητορικής παιδείας, συνέγραψε απολογία υπέρ των χριστιανών προς τους αυτοκράτορες Μάρκο Αυρήλιο και Κόμμοδο κάπου περί των ετών 177-180 μ.Χ.. Η «Πρεσβεία περί Χριστιανών» πρόκειται ουσιαστικά περί μιας απολογίας, που πιθανώς να παρουσίασε  αυτοπροσώπως ο Άγιος στους συναυτοκράτορες. Σε αυτή διαμαρτύρεται για την άδικη αντιμετώπιση και μεταχείριση των χριστιανών από το ρωμαϊκό κράτος, χωρίς όμως να επιτίθεται ευθέως στους εθνικούς.  Προβαίνει σε σύγκριση χριστιανών με φιλοσόφων, διακηρύττει την μονοθεΐα και υποστηρίζει ότι οι χριστιανοί παρότι ζουν και πολιτεύονται μέσα στο πλαίσιο της νομιμότητας, διώκονται αδίκως καθημερινά.

Το δεύτερο έργο του το «Περί Αναστάσεως», γραμμένο σε μικρή χρονική απόσταση από το πρώτο, εκφωνήθηκε πιθανότατα σε μαθητές του στην Αίγυπτο και αποτελεί την πρώτη συστηματική έκφραση μιας χριστιανικής ανθρωπολογίας.

---

---

​Ἀπολυτίκιον.
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης. 

Τῶν ῥητόρων ἀκρότης φιλοσόφων ὁ ἔξαρχος, ἀπολογητὴς ἀνεδείχθης, θείοις ἔργοις καὶ ῥήμασι, πτωχοὺς ὑπερασπίσας πρὸ κριτῶν, σοφὲ Ἀθηναγόρα νουνεχῶς, καὶ ἀδικουμένους πίστει τῇ πρὸς Θεὸν ῥυσάμενος τοὺς μέλποντας· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ καταστήσαντι ἡμῖν πρέσβυν σε ἔνθερμον.
​

​Κοντάκιον. ​
Ἦχος δ΄

Ἐπεφάνης σήμερον. Τὸν σοφὸν καὶ ῥητορα, Ἀθηναγόραν, οἱ πιστοὶ τιμήσωμεν, Χριστοῦ τὸν Ὁμολογητήν, ἀδικουμένων ὑπέρμαχον, καταυγασθέντα, φωτὶ τῆς Θεότητος.
​

​                                                                                                           Μεγαλυνάριο.
Χαίροις εὐσεβείας θεῖος ἀνήρ, στῦλος ἐγκρατείας, καὶ σοφίας ἅρμα πυρός, ὁδηγοῦν πρὸς ὕψος, πιστοὺς θεογνωσίας, σεπτὲ Ἀθηναγόρα, θεοειδέστατε.